fietsen / gedeelde ruimte / gedragsverandering / mobiliteitskeuze / natuur / openbaar vervoer / participatie / verkeersstromen / voetganger

Lef tonen met STOMP op de stadsentrees

Nederlandse historische binnensteden transformeerden de afgelopen twintig jaar drastisch. Stap voor stap kwam de historische ruimte voor voetgangers weer terug bij de voetganger en fietser. Pleinen met autoparkeerplaatsen werden weer pleinen met groen, terrassen en marktkramen.

Het ruimtegebrek in de historische binnensteden was een belangrijke motivatie hiervoor. In de meest recente jaren zien we dat steeds meer uitdagingen onze steden overspoelen. We kampen met ruimtegebrek terwijl we woningen moeten bouwen en er steeds meer mensen in onze steden leven. We moeten ons aanpassen aan het steeds extremer wordende klimaat. We zijn kampioen in stilzitten en leven steeds ongezonder. En dit is slechts een fractie van die uitdagingen. Het antwoord volgens de mobiliteitsprofessional: ontwerp en plan je steden primair voor voetgangers en fietsers. De vraag is: kunnen we deze transformatie ook realiseren op belangrijke stadsentrees van middelgrote steden?

Alternatieve ontwerpen

Met behulp van de subsidie ‘Wegen naar Welzijn’ van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie beantwoordden vier Deventenaren, samen met adviesbureau Mobycon, deze vraag. Studenten van het Saxion werkten mee om samen met buurtbewoners te komen tot alternatieve ontwerpen voor de Welle en de Brinkgreverweg in Deventer. We gebruikten hiervoor de STOMP+ methode. Dit betekent dat we het ontwerpproces van de openbare ruimte en verkeersruimte starten vanuit de voetganger, fietser en verblijfsruimte waarna we in de restruimte zoeken naar plek voor het ov en de auto. We organiseerden werkateliers met buurtbewoners, werkten drie ontwerpen uit per stadsentree en gingen hierover in gesprek met buurtbewoners in de tweede ronde werkateliers.

Buurtbewoner = niet de enige gebruiker

Deze aanpak heeft ons het volgende opgeleverd. Allereerst zien we dat de alternatieve ontwerpen voor de Welle en de Brinkgreverweg op enthousiasme kunnen rekenen. Veel buurtbewoners kunnen zich voorstellen dat de leefbaarheid in hun buurt verbetert als er meer ruimte wordt gegeven aan voetgangers en bewoners. Wel werd al snel duidelijk dat buurtbewoners zich zorgen maken over de impact van deze transformatie op het hele Deventerse verkeersnetwerk. Buurtbewoners zijn zich bewust dat ze niet de enige gebruiker zijn en dat ook andere Deventenaren, uit de wijken aan de rand van de stad, er lopen, fietsen of rijden. In het vervolg besteden we daarom aandacht aan het betrekken van deze gebruiker en het uitzoeken van de randvoorwaarden voor een geslaagd ontwerp.

Sociale interactie

Ten tweede constateren we dat een deel van de buurtbewoners levendige straten gelijkstelt aan rijdende auto’s. Men maakt zich zorgen dat het te stil wordt op straat als er minder gemotoriseerd verkeer is. Terwijl we weten uit de literatuur dat meer voetgangers en fietsers op straat in plaats van mensen in auto’s juist zorgt voor meer sociale interactie. In Deventer is de Brink een mooi voorbeeld hoe het vervangen van ruimte voor auto’s door ruimte voor verblijven resulteert in een dynamisch gebied. In het vervolg zullen we meer aandacht moeten besteden aan de kansen van de STOMP+ alternatieven voor levendigheid door meer ruimte te maken voor sociale interactie.

Tot slot heeft de ontwerpmethode STOMP+ een geleidende schaal van ontwerpen opgeleverd. Het inzicht in de verschillende scenario’s geeft een prettige basis voor dialoog. In het eerste ontwerp verdwijnt de auto volledig uit het straatbeeld en nemen de stadsentrees een boulevard achtige identiteit aan. In de middelste ontwerpen staat de fietser centraal en kan er beperkt ruimte zijn voor de auto. In het derde ontwerp is er wel degelijk ruimte voor de auto maar is er meer balans met voetgangers en fietsers ten opzichte van de huidige situatie. We merken dat we op deze manier andere buurtbewoners mee hebben kunnen nemen in de kansen van alternatieve ontwerpen van de stadsentrees.

Vervolgfase

Al met al, biedt de toepassing van STOMP+ op de stadsentrees in middelgrote steden veel perspectief. De methode heeft ervoor gezorgd dat enthousiasme is aangeboord bij buurtbewoners. De geleidende schaal van alternatieve inrichtingen voor de beide stadsentrees spreekt hen aan, mits er aan een aantal randvoorwaarden voldaan kan worden. In de vervolgfase gaan we aan de slag met deze randvoorwaarden. Gelijktijdig zullen we met gebruikers van de stadsentrees, die wonen aan de randen van Deventer, in gesprek gaan om met hen de ontwerpen verder uit te werken.

">

Babet Hendriks

Resourcemanager development

‘Hoe mensen zich iedere dag weer verplaatsen, waarom ze dat doen en hoe we die keuzes gaan beïnvloeden, dat houdt mij bezig. Ik laat me inspireren door de ruimte om me heen en werk aan een wereld waar alternatieven voor de auto toegankelijk zijn voor alle mensen.’

Gerelateerd

blog
augustus 2024

Publieke mobiliteit

Toegankelijkheid in slechts 8 pictogrammen?

lees meer
blog
augustus 2024

Publieke mobiliteit

Carpoolen als publiek vervoer: slim gebruiken wat er al is

lees meer
blog
juni 2024

Participatie

Een week Velo-City 2024 

lees meer
blog
april 2024

Publieke mobiliteit

Het belang van toegankelijke ov-haltes: een nieuwe stap vooruit

lees meer
blog
maart 2024

‘Tijdens veldwerk kom ik op de mooiste plekjes van Nederland’

lees meer
blog
maart 2024

Participatie

Nieuw rapport: De kwaliteit van lopen en fietsen verbeteren in steden

lees meer
blog
februari 2024

Ruimte & verkeer

Verkeerskundige onderbouwingen maken woningbouwambitie mogelijk

lees meer
blog
augustus 2023

Participatie

Een krachtige krachtenveldanalyse: zo breng je zorgvuldig stakeholders in beeld

lees meer
blog
juli 2023

Participatie

Inclusieve(re) participatie – hoe doe je dat?

lees meer